در ادامه ی مقالات مربوط به صدر اسلام تیم تولید محتوای سایت فیش حج بر آنست که در این مقاله به یکی دیگر از وقایع مهم در آغازین روزهای تاریخ اسلام بپردازد .در سال ششم هجری پیمان صلحی میان پیامبر دوستی ها و مهربانی ها، حضرت محمد(ص)، و مشرکان به امضا درآمد که صلح حدیبیه نام گرفت.این مطلب نگاهی به ابعاد مختلف این پیمان خواهد داشت

تاریخچه صلح حدیبیه

در سال ششم هجری پیامبر عظیم الشان اسلام قصد به جا آوردن حج عمره نمودند .در روایات آمده است چرایی این تصمیم پیامبر خوابی بوده که ایشان خود و یاران را به هنگام طواف دور خانه ی خدا دیده اند .به همین جهت پیامبر فراخوانی برای عزیمت به مکه جهت حج عمره دادند اکثریت جمعیت انصار و مهاجران به درخواست پیامبر لبیک گفتند ولی برخی قبیله ها از همراهی پیامبر خودداری نمودند .در نهایت پیامبر به همراه جمعی از یاران که در روایات بیش از هزار تن ذکر شده در ماه ذیقعده در سال ششم هجری عازم مکه شدند

جزئیات سفر صلح حدیبیه

در این سفر مسلمانان سلاح جنگی با خود همراه نداشتند .پس از خروج از مدینه در مکانی به نام ذی الحلیفه حضرت لباس احرام پوشیدند.رسول خدا از آن جهت که به دیگران این پیام را برسانند که به جهت جنگ خروج نکرده اند تعداد هفتاد عدد شتر را که همراه داشتند جهت قربانی در جلو حرکت دادند  .زمانی که دو منزل تا مکه راه مانده بود خبر رسید که مشرکین سوگند یاد کرده اند که نگذارند پیامبر و یاران به مکه ورود کنند.
 
قریشیان سپاهیان خود را در اطراف مکه قرار دادند و به شخصی به نام خالد بن ولید دستور دادند تا با تعدادی از سواران به مقابله ی کاروان مسلمانان بروند.در ارتباط با این تصمیم قریشیان پیامبر تصمیم به ادامه دادن مسیر از طریق بیراهه نمودند

وجه تسمیه صلح حدیبیه

علت نام گذاری پیمان صلح حدیبیه درواقع آنست که اتفاقاتی که منجر به امضای این پیمان شد در منطقه ای به نام حدیبیه صورت گرفت .پس از توقف مسلمانان در این منطقه مذاکرات با قریش آغاز گردید .در گام اول با میانجی گری قبیله ای به نام خزاعه مذاکرات انجام گردید که در نتیجه ی آن مشرکان باز هم اجازه ی ورود به کاروان پیامبر ندادند.

آغاز تنش ها در حدیبیه

مکیان برای ایجاد تنش و آزار مسلمانان به فردی به نام مکرز بن حفص ماموریت دادند با تعدادی سوار اقدام به ایجاد تنش کنند و در صورت امکان تعدادی از یاران پیامبر را دستگیر کنند .مسلمانان در اقدامی متقابل تمامی آنها را به اسارت گرفتند.
 
پیامبر که پیش از این هم اعلام کرده بودند به نیت جنگ از مدینه خارج نشده اند در همین راستا فرمان به آزادی تمام اسرا دادند .پس از آن رسول خدا شخصی به نام عثمان بن عفان را به جهت داشتن ارتباطاتی با مکیان راهی مکه نمودند تا با مشرکین پای میز مذاکره بنشیند .اما مشرکان باز هم به افزایش تنش ها ادامه دادند و عثمان را از بازگشت نزد پیامبر منع نمودند.در ابتدای امر تصور مسلمانان بر این بود که مشرکین اقدام به قتل عثمان نمودند ولی پس از آن روشن شد که عثمان کشته نشده و تنها در زندان مکیان بوده است

امضای صلح حدیبیه

سرانجام اهل قریش شخصی را به نام سهل بن عمرو برای انجام مذاکره نزد پیامبر فرستادند .این بار و در نتیجه ی این مذاکرات دو طرف به توافق رسیدند که قراردادی را به جهت صلح امضا نمایند که صلح حدیبیه نام گرفت .طبق قرارداد توافق شد مسلمانان بدون به جا آوردن حج به مدینه بازگردند و در ازای آن سال بعد اجازه ی ورود به مکه را یافتند.

بند هایی در قرارداد گنجانده شده بود که طبق آنها دو طرف متعهد میشدند به مدت ده سال صلح میان طرفین برقرار شود .مسلمانان پذیرفتند که فراریان از مکه را بازگردانند اما قریشیان در طرف مقابل چنین تعهدی نداشتند.یکی از مهمترین بند های این قرارداد این بود که به سایر قبایل اجازه میداد که جهت پیمان با قریش یا مسلمانان اختیار کامل داشته باشند.

بازگشت از حدیبیه

آنطور که در روایات آمده است سرانجام مسلمانان پس از بیش از ده روز اقامت در حدیبیه عزم بازگشت به مدینه را نمودند .پیش از بازگشت پیامبر دستور دادند که شترها به نشانه ی حج قربانی شوند و موهای خود را جهت حج کوتاه کنند .تعدادی از یاران که صلح حدیبیه را به نوعی پذیرش شکست میدانستند از همراهی پیامبر خودداری نمودند ولی پس از آغاز اعمال توسط حضرت یاران هم به ایشان پیوستند.پس از انجام این اعمال کاروان مسلمانان راهی مدینه شد.

کلام آخر

تیم تولید محتوای سایت فیش حج تلاش خود را به کار گرفت که طی این مقاله نگاهی به ابعاد مختلف پیمان حدیبیه داشته باشد .ما در این مقاله به روند انعقاد این پیمان پرداختیم اما قصد داریم طی مقاله ای دیگر که درآینده از سوی تیم تولید محتوای سایت فیش حج منتشر خواهد شد به وقایعی که پس از انعقاد این پیمان رخ داد بپردازیم.در انتها لازم به ذکر است که شما همراهان گرامی  میتوانید در بخش تماس با ما راههای ارتباطی با سایت فیش حج را بیابید