در مطلبی که با عنوان مسجد الحرام در سایت فیش حج نوشته بودیم گفتیم که نام دیگر آن مسجد اعظم است. حال بر آنیم تا به همه مکان ها و بخش های مختلف آن و موقعیت جغرافیاییش بپردازیم. البته ممکن است این نام ها بواسطه زیارتتان یا شنیده ها برایتان آشنا باشد اما هدف ما ارائه اطلاعاتی جامع در این خصوص است.
مسجد اعظم در شهر مکّه، محل ولادت پیامبر و حضرت علی(ع) و دیگر بزرگان دین واقع است. این مقدس ترین و مهم ترین مسجد عالم، در میان چهار کوه با نام های ابوقبیس، اجیاد، هندی و عمر قرار گرفته است.
اما آیا مسجد اعظم از ابتدا به همین وسعت بوده؟
برای پاسخ به این پرسش ناگزیر از رجوع به تاریخیم. بر اساس یافته های تاریخی مسجدالحرام در صدر اسلام بسیار کوچک بود. اولین طرح توسعه مسجدالحرام در زمان عمر کلید خورد. او دستور داد خانه هایی نزدیک به مسجد اعظم را خریداری کنند و مساحت آن را توسعه ببخشند. کاری که خلیفه بعدی، عثمان، برای این مسجد انجام داد ساختن رواقی بود که بواسطه آن بخش هایی از مسجد معمور سرپوشیده گشت.
در تاریخ گسترش مسجد الحرام نام ولید هم به چشم میخورد که ناودانی طلایی برای کعبه ساخت. و البته که این آخرین اقدام جهت آبادانی مسجد نبود و از آن زمان تا امروز بصورت مداوم این مکان مقدس در حال تغییر بر اساس عملیات عمرانی است. در ادامه به بناهای داخلی و اشیای مشهور مسجد اعظم میپردازیم.
حَجَرالاَسوَد در مسجد اعظم
حجر الاسود به معنی سنگ سیاه است که شکل صحیح تر آن در زبان عربی الحجرالاسود است. نحوه قرارگیری این سنگ و داستانی که در تاریخ برای انتقال آن به مسجد اعظم وجود دارد خواندنیست. حجرالاسود بصورت دقیق در رکن شرقی مسجد قرار دارد که یک و نیم متر از سطح زمین ارتفاع دارد.
مقام ابراهیم
وقتی به مسجد اعظم وارد میشوید یکی از قسمت هایی که برای شما نام آشناست مقام ابراهیم خواهد بود. دلیل نامگذاری آن هم اینست که وقتی حضرت ابراهیم در حال بازسازی آن بود روی سنگی ایستاد تا به او کمک کند و بتواند دستش را به بالای دیوار برساند.
حِجر اسماعیل یا حطیم مسجد اعظم
از بالا که به عکس مسجد اعظم مینگرید بخشی را متفاوت از دیگر از قسمت ها میبینید. این همان حجر اسماعیل است که میان خانه کعبه و دیواری نیم دایره قرار دارد. اگر جایی حظیره شنیدید هم بدانید که منظور از آن همان حجر اسماعیل است که خود داستانی طولانی منتسب به ابراهیم خلیل الله و خانواده اش دارد. داستان هم از این قرار بوده که وقتی او به همراه زن و فرزندش، هاجر و اسماعیل، وارد مکّه شد در همین مکان سکنی گزید.
حطیم یا حجر اسماعیل حتی پیش از ظهور اسلام محترم بوده و دلیل آن علاوه بر این پیشینه اینست که مزار هاجر و اسماعیل است. پس از شروع دوران اسلامی پیامبر برای پاسخگویی به سوالات مردم و اعمال عبادی در این مکان مینشست.
قسمت حطیم مسجد اعظم
از قسمتی که الحجرالاسود قرار دارد تا در مسجد اعظم را حطیم مینامند. در این قسمت مردم تجمع مینمایند و به یکدیگر فشار می آورند و از این جهت نام آن را حطیم مسجد اعظم گذاشته اند.
چاه زمزم
در شرق مسجد اعظم و نزدیک مقام ابراهیم بئر یا چاهی به نام زمزم وجود دارد که آب آن تقدیس شده است. اگر در جایی نام های زیر را شنیدید بدانید همگی اشاره به چاه آب زمزم اشاره دارند. طُعم، بَرکه، چاه اسماعیل، عافیه
مستجار و ملتزم
قبلا مسجد اعظم دو در داشت در بخش های دیواری که نزدیک حجرالاسود است و تا امروز هم پابرجاست. دُدیگر در حوالی رکن یمانی که در طول بازسازی های قبیله قریش مسدود گشت اما هنوز هم جای آن بر دیوار مسجد اعظم نمایان است. گفته اند با لمس این بخش و دعا در این محل در دور هفتم طواف یکی از مستحبات را به جا آورده اید.
و حالا به قسمتی با نام ملتزم میپردازیم که حدفاصل مستجار است تا رکن یمانی. وجه تسمیه این قسمت هم ملتزم شدن و دعا و مناجات خواندن زائران ایستاده در آنست. یکی از اعمال مستحبی که در این مکان میتوانید به جا آورید خواندن دعا، اعتراف به گناهان و همچنین خواستار آمرزیده شدن است. در کنار این مکان های برشمرده از مسجد اعظم باید به شصت در آن هم اشاره نماییم که سه در اصلی آن باب الملک، باب العمره و باب اسلام میباشد.
از خواندن این مقاله از سری مقالات سایت فیش حج، بزرگترین سایت خریدوفروش فیش های حج عمره و واجب سپاسگزاریم. شما میتوانید برای ارتباط با ما به بخش تماس با ما در سایت یا شماره زیر رجوع فرمایید.
۰۹۱۲۴۰۳۱۱۶۷